Những phong bao lì xì đã là một phần không thể thiếu của Tết Nguyên đán. Mỗi độ xuân về những chiếc phong bao đỏ mừng tuổi cho trẻ nhỏ, người già.. cầu mong an lành, may mắn.
Mừng tuổi hay còn gọi là lì xì những lời chúc mừng ăn no, chóng lớn mà người lớn thường tặng trẻ em tiền bỏ trong một bao giấy đỏ, hay "hồng bao".
Lì xì (压岁钱, phát âm: ya sui qian): Theo cổ tích Trung Quốc thì trong "hồng bao" có 8 đồng tiền (là Bát Tiên hóa thân) được đặt dưới gối đứa trẻ để xua đuổi quỷ đến quấy nhiễu, vì ma sẽ sợ giấy màu đỏ.
Theo truyền thuyết:
Ngày xưa có một con yêu quái thường xuất hiện vào đêm Giao thừa khiến trẻ con giật mình khóc thét lên. Hôm sau đứa trẻ nhức đầu, sốt cao, làm cho bố mẹ không dám ngủ, phải thức canh phòng yêu quái. Có một cặp vợ chồng nọ mới sinh được một mụn con trai kháu khỉnh. Tết năm đó, có 8 vị tiên dạo qua, biết trước cậu bé sẽ gặp nạn liền hóa thành 8 đồng tiền ngày đêm túc trực bên cậu bé. Sau khi cậu bé ngủ say, hai vợ chồng lấy giấy đỏ gói những đồng tiền này lại và đặt lên gối con rồi ngủ. Nửa đêm, con yêu quái xuất hiện định làm hại đứa trẻ thì từ chiếc gối loé lên những tia vàng sáng rực, khiến nó khiếp vía bỏ chạy.
Câu chuyện này cứ lan truyền khắp nơi và người này học tập người kia. Qua năm tháng, thay vì gói bằng giấy đỏ, người ta nghĩ ra chiếc phong bao đỏ và biến phép trừ tà này thành tục mừng tuổi trẻ nhỏ mỗi dịp Tết đến.
Tiền mừng tuổi nhận được trong ngày Tết gọi là "Tiền mở hàng". Xưa còn có lệ cho tiền phong bao với số tiền lẻ (chứ không phải là tiền chẵn), ngụ ý tiền này sẽ sinh sôi nảy nở thêm nhiều.
Theo quan niệm của nhiều người, những bao lì xì đỏ sẽ mang lại may mắn và những điều tốt lành cho năm mới. Bao lì xì thường là màu đỏ hoặc vàng vì người Hoa đặc biệt ưa thích màu này. Bởi nó tượng trưng cho sức sống, hạnh phúc và may mắn.
Phong tục lì xì các nước
Bao lì xì Tết của Nhật Bản
Bao lì xì Tết của Malaysia
Bao lì xì Tết của Hàn Quốc
Người Hàn Quốc gọi tục lì xì là Sabae. Ông bà và người lớn tuổi thường mừng tuổi cho con cháu với hy vọng một năm mới tốt lành. Hiện nay, tiền mừng tuổi có thể là phiếu quà tặng ở nhiều gia đình.
Bao lì xì Tết của Đài Loan
Với những người Trung Quốc tại Singapore ngày nay, thay vì mừng tuổi tiền giấy, họ dùng phiếu quà tặng, ngân phiếu, vé xe tháng, tem hoặc tiền xu để làm món quà đầu năm. Một số người Hoa trẻ ở Singapore lì xì cho cha mẹ bằng một bữa cơm tại nhà hàng hoặc một chuyến du lịch.
Người Hồng Kông quan niệm năm mới nên cái gì cũng phải mới và tiền trong bao lì xì cũng không phải ngoại lệ. Năm nào cũng vậy, luôn có hàng dòng người đổ xô chờ đổi tiền mới. Thế nên cứ mỗi dịp đầu năm, các ngân hàng ở Macao đều in tiền mới để phục vụ cho dịp Tết.
Bao lì xì Tết của Việt Nam
Tại Việt Nam, họa tiết, màu sắc của những bao lì xì cũng khá đa dạng nhưng chủ yếu vẫn là đỏ, vàng- những màu sắc được cho là may mắn, tốt lành. Mỗi dịp năm mới, người lớn sẽ lì xì cho trẻ nhỏ và con cháu cũng mừng tuổi ông bà, cha mẹ.
